Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 17/08/2023 tarihli ve 2023/1414 sayılı Karar Özeti

"İlgili kişiye ait özel nitelikli kişisel verilerin avukat tarafından mahkemeye aktarılması" hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 17/08/2023 tarihli ve 2023/1414 sayılı Karar Özeti

Kuruma intikal ettirilen şikâyet dilekçesinde özetle; ilgili kişinin gördüğü lüzum üzerine şahsına ve çocuklarına ait DNA testi yaptırma gereği duyduğu ve testi gizlilik sınırları içinde yapması için bir şirket ile anlaştığı, şirketin ilgili kişiye ve çocuklarına ait DNA raporlarını kâğıda basıp normal posta veya kargo yoluyla göndermeyip şifresini sadece ilgili kişinin bildiği ilgili kişiye ait e-posta adresine gönderdiği, ilgili kişinin DNA raporlarını hiçbir yerde hiçbir kimseyle paylaşmadığı, buna karşılık görülmekte olan bir alacak davasında karşı tarafın avukatı olan veri sorumlusu tarafından ilgili kişinin şahsına ve çocuklarına ait -DNA raporları kapsamındaki- kişisel verilerin çeşitli programlar kullanılarak ilgili kişiye ait e-posta adresinden hukuka aykırı olarak ele geçirildiği ve veri sorumlusunun ele geçirdiği bu bilgileri alacak davasında kendisi aleyhine kullandığı ifade edilerek gereğinin yapılması talep edilmiştir. 

Konuya ilişkin başlatılan inceleme çerçevesinde şikâyet edilen veri sorumlusundan savunması talep edilmiş olup veri sorumlusu tarafından verilen cevapta özetle;

• İlgili kişinin DNA testi raporlarının, ilgili kişinin çocuklarının da DNA testlerinin bulunduğu çeşitli dava dosyalarına taraflar eliyle sunulduğu, 
• İlgili kişinin uyuşmazlık yaşadığı aile üyelerine karşı şahsi husumeti sebebiyle açılan soy bağının tespiti davasında müvekkili olan aile üyelerinin talebiyle dava dosyasına sunulmuş olduğu, 
• Veri sorumlusunun, ilgili kişinin eski eşi ve çocuklarının vekaleti kapsamında dava sürecinde bu bilgi ve belgelere vakıf olduğu, söz konusu DNA testlerinin kendilerinden alınan örnekler neticesinde çıkan test sonuçları olduğu ve aynı anda hem çocuklarının hem de (babaları olan) ilgili kişinin verilerini içerdiği, bunun ise veri sorumlusunun avukatlık hizmeti kapsamında işlemesi gereken kişisel veriler olduğu, bunların dışında kalan amaçlar çerçevesinde veri sorumlusunca söz konusu kişisel verilerin işlenmediği, 
• İlgili kişinin soy bağının reddi davasının yanı sıra menfi tespit davası ve icra takip davası gibi süreçlerle veri sorumlusunun vekaletini üstlendiği aile üyelerinin kişisel verilerini işlediği, 
• İlgili kişinin şikayetinde veri sorumlusunun şahsına ve müvekkili olan aile üyelerine karşı açtığı bazı davaları kaybetmesi sonucunda husumetle hareket ederek suç uydurma suçu işlemiş olduğu, bu sebeple şikâyetin Kurulca reddedilmesi gerektiği, 
• İlgili kişinin çocuklarına ait örnekleri zorla temin ederek teste tabi tuttuğu ve çocuklarının özgür iradesini sakatlamış olması bakımından Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde ilgili kişi aleyhinde suç duyurusunda bulunulduğu, 
• İlgili kişinin çocuğunun tanık olarak dinlendiği soruşturma sırasında kendisine ait örnekleri kendi rızası ile annesine verdiği ve onun da açık rızası çerçevesinde veri sorumlusuna ibraz ettiği, 
• Söz konusu kişisel veri işleme faaliyetinin veri sorumlusunun avukatlık görevi çerçevesinde ilgili kişinin çocuklarının açık rızalarına dayanmak suretiyle işlendiği ve ilgili kişinin de taraf olduğu davalara konu olması bakımından bu verileri işlemesi önünde hukuki bir engel bulunmadığı

ifade edilmiştir. 

Konuya ilişkin yapılan inceleme neticesinde Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 17/08/2023 tarihli ve 2023/1414 sayılı kararı ile;

• 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun (Kanun) “Özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları” başlıklı 6’ncı maddesinin (1) numaralı fıkrasında “Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkumiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir.”, (2) numaralı fıkrasında ise “Özel nitelikli kişisel verilerin ilgilinin açık rızası olmaksızın işlenmesi yasaktır.” hükmünün düzenlendiği, aynı maddenin (3) numaralı fıkrasında ise birinci fıkrada sayılan sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel verilerin, kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebileceğinin ifade edildiği, 
• 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 2’nci maddesinde “Avukatlığın amacı; hukuki münasebetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır.” hükmü ve 35’inci maddesinde ise “Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa vermek, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda yazılı avukatlara aittir.” hükmünün düzenlendiği, 
• Medeni yargılama hukukunda uygulanacak usul ve esasların 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (HMK) düzenlendiği; HMK’nin “İspatın konusu” başlıklı 187’nci maddesinin “İspatın konusunu tarafların üzerinde anlaşamadıkları ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek çekişmeli vakıalar oluşturur ve bu vakıaların ispatı için delil gösterilir.”; “İspat yükü” başlıklı 190’ıncı maddesinin “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir…” ; “Karşı ispat” başlıklı 191’inci maddesinin “Diğer taraf, ispat yükünü taşıyan tarafın iddiasının doğru olmadığı hakkında delil sunabilir...”; “Tarafların belgeleri ibrazı zorunluluğu” başlıklı 219’uncu maddesinin ise “Taraflar, kendilerinin veya karşı tarafın delil olarak dayandıkları ve ellerinde bulunan tüm belgeleri mahkemeye ibraz etmek zorundadırlar.” hükümlerini haiz olduğu,
• İlgili kişinin Kuruma sunduğu şikâyette iddialarını destekler mahiyette belge sunmamış olduğu, bunun yerine yalnızca veri sorumlusuna yaptığı başvuru örneğine yer verdiği, 
• Veri sorumlusunun veya davaya taraf olan ilgili kişinin eski eşi ve çocuklarının, ilgili kişiye ait DNA raporlarına hukuka aykırı biçimde (e-posta hesabına ele geçirmek suretiyle vb.) eriştiğine dair bir delilin bulunmadığının görüldüğü,
• Genetik veri kategorisinde olan DNA test raporunun yalnızca ilgili kişiye ait bilgileri içermediği, ilgili kişinin çocuklarına da ait bir rapor olması bakımından çocuklarıyla ortak bir kişisel veri niteliğinde olduğu, örnek olayın şartları gözetildiğinde bu belgenin mahkemeye aktarılması sebebiyle ilgili kişinin verisinin güvenliği bakımından aleyhinde bir sonuç doğurmasından bahsedilemeyeceği, 
• Kanun’un 6’ncı maddesinin (3) numaralı fıkrasında sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel verilerin kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebileceği hükmünün yer aldığı, 
• Avukatlık Kanunu’nun 2 ve 35’inci maddelerinin yanı sıra HMK’nin 219’uncu maddesindeki hükümler göz önünde bulundurularak söz konusu genetik verilerin veri sorumlusunca işlenmesinin Kanun’un 6’ncı maddesinin (3) numaralı fıkrasına uygun bir işleme faaliyeti olduğu ve ilgili mahkemelere aktarılmasının da Kanun’un 8’inci maddesine uygun bir kişisel veri aktarım faaliyeti olduğu

değerlendirmelerinden hareketle;

• İlgili kişiye ait genetik veri kategorisindeki DNA test raporlarının aynı zamanda ilgili kişinin çocuklarına ait raporlar olduğu göz önünde bulundurularak söz konusu kişisel verinin çocukların vekili olan veri sorumlusunca işlenmesinin ve aktarılmasının Kanun’un 8’inci maddesinin 2 numaralı fıkrası kapsamında ve Kanun’un 6’ncı maddesinin (3) numaralı fıkrasında yer verilen sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel verilerin kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebileceği hükmüne uygun olduğu değerlendirildiğinden Kanun kapsamında yapılacak bir işlem olmadığına, 
• Söz konusu kişisel verinin İlgili Kişinin e-posta adresine hukuka aykırı biçimde erişilmek suretiyle Veri Sorumlusunca ele geçirildiğini gösterir bir belgeye yer verilmemiş olduğu anlaşıldığından bahse konu şikâyet ile ilgili olarak Kanun kapsamında yapılacak bir işlem bulunmadığına

karar verilmiştir.