Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 25/05/2023 Tarih ve 2023/890 sayılı Karar Özeti

"Bir hava yolu şirketinin özel yolcu programı hizmetinin açık rıza şartına bağlanması" hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 25/05/2023 tarih ve 2023/890 sayılı Karar Özeti

Kuruma intikal ettirilen şikâyette özetle, veri sorumlusu hava yolu şirketinin özel yolcu programında biriken millerini görmek için internet sitesine giriş yaptığı; ancak söz konusu özel yolcu programı hizmetlerinden yararlanabilmesi için profildeki zorunlu alanların doldurulması ve kişisel verilerinin kendisine özel ürün ve hizmetler oluşturulması ile tanıtılması için pazarlama faaliyetlerinde kullanılmasının kabul edildiğine ilişkin kutucuğun işaretlenmesi gerektiği; şayet ilgili kutucuk işaretlenmezse söz konusu sistemin ilerlemesine izin vermediği belirtilmiş olup Kanun kapsamında gereğinin yapılması talep edilmiştir.

Konuya ilişkin başlatılan inceleme çerçevesinde veri sorumlusundan savunması istenilmiş olup alınan cevabi yazıda özetle;

• Anılan özel yolcu programının yolcu sadakat programı olduğu, veri sorumlusunun esas faaliyetlerinden faydalanılması için özel yolcu programı üyeliğine ihtiyaç bulunmadığı, bu program ile yalnızca üyelere muhtelif ayrıcalık ve imkanlar sunulduğu, 
• İlgili kişinin biriken millerine ilişkin bilgilerini öğrenebilmesi için söz konusu onay verme mekanizması ile arasında bir bağlantı bulunmadığı, üyelik sayfasında çıkan aydınlatma metni ve açık rıza metni kutularına tıklanmaksızın da millere ilişkin verilerin görülebildiği, ayrıca biriken millerin çağrı merkezi, web sitesi geri bildirim formu veya doğrudan satış ofisleri gibi pek çok ayrı kanal üzerinden de herhangi bir engelle karşılaşmadan öğrenilebildiği 

ifade edilmiştir.

Konuya ilişkin yürütülen inceleme neticesinde, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 25/05/2023 tarih ve 2023/890 sayılı Kararı ile;

• Şikâyete konu özel yolcu programının bir sadakat programı olduğu, ilgili kişinin bu sadakat programına katılmaksızın da veri sorumlusunun temel hizmeti olan uçak bileti satışı hizmetinden faydalanabildiği, programın üyelerine yalnızca ek imkanlar sağladığı,
• Somut olayda hediye millerin görüntülenmesi şikâyete konu edilmiş olup, yapılan incelemelerde millerin görüntülenmesi değil ekstra millerin kazanılmasının ancak özel yolcu programına üye olunması ile mümkün olduğu; üyeliğin ise ilgili kişinin açık rızası ile oluşturulabildiği,
• Ek menfaatlerin açık rıza koşuluna bağlanmasının “açık rızanın özgür irade ile verilmesi” koşulunu ortadan kaldırmayacağının Avrupa Birliği mevzuatında da açıkça kabul edildiği; nitekim, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 05/07/2019 tarihli ve 2019/198 sayılı Kararında da “Sadakat programı kapsamında ürün/hizmetlerin ek menfaat ile indirimli olarak sunulmasının açık rızanın koşul olarak dayatılması anlamına gelmediği”nin değerlendirildiği,
• Bu bağlamda özel yolcu programına katılımının ilgili kişinin kişisel verilerinin işlenmesine göstereceği açık rızaya bağlanmasının “açık rızanın özgür irade ile verilmesi” ne engel olmayacağı ve biriken millerin görüntülenmesinin açık rıza şartına bağlı olmadığı ve pek çok alternatif yol aracılığıyla program kapsamında biriken millerin görüntülenebildiği görüldüğünden söz konusu olayda açık rızanın koşul olarak dayatılması ve bu anlamda ilgili kişinin açık rızasının bir ürün veya hizmetin sunulmasının ya da ürün veya hizmetten yararlandırılmasının ön şartı olarak ileri sürülmesi niteliği taşımadığı

değerlendirmelerinden hareketle;

• Şikâyete konu olayın açık rızanın koşul olarak dayatılması ve bu anlamda ilgili kişinin açık rızasının bir ürün veya hizmetin sunulmasının ya da ürün veya hizmetten yararlandırılmasının ön şartı olarak ileri sürülmesi niteliği taşımadığı dikkate alındığında veri sorumlusu hakkında Kanun kapsamında yapılacak bir işlem bulunmadığına karar verilmiştir.