Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 09/09/2021 tarihli ve 2021/909 sayılı Karar Özeti

“İlgili kişinin kardeşine ait borca dair yürütülen icra takibi kapsamında, veri sorumlusu avukat tarafından ilgili kişinin kişisel verilerinin İcra Müdürlüğüne iletilmesi” hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 09/09/2021 tarihli ve 2021/909 sayılı Karar Özeti

Kuruma intikal eden şikâyet dilekçesinde özetle; bir avukat tarafından ilgili kişinin kardeşine ait borç için başlatılan icra takibi kapsamında, ilgili kişinin adresine İcra Müdürlüğü tarafından İcra ve İflas Kanununun (İİK) 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği Birinci Haciz İhbarnamesi gönderildiği, icra dosyası kapsamında ilgili kişiye ait T.C. kimlik numarasının ve adresinin herhangi bir açık rıza ve aydınlatma onamı olmadan icra dairesine verildiği, veri sorumlusu avukata iadeli taahhütlü posta ile başvuru dilekçesi gönderildiği ancak başvurunun veri sorumlusuna iletilmesine rağmen başvuruya cevap verilmediği hususları ifade edilerek ilgili kişinin kişisel verilerini kanuna aykırı olarak işleyen ve rızası dışında kullanan veri sorumlusu avukat hakkında gerekli idari yaptırımların uygulanması talep edilmiştir.

Konuya ilişkin başlatılan inceleme çerçevesinde veri sorumlusundan savunması istenilmiş olup verilen cevapta özetle;

• Müvekkilinin şikâyet sahibi ilgili kişinin kardeşinden alacaklı olduğu; borçlu hakkında İcra Ceza Mahkemesi tarafından 3 ay tazyik hapsine karar verildiği; 
• Borçlunun ikamet adresinin bulunamadığı; yapılan UYAP sorgularında MERNİS adresinin "bilinmiyor" olduğu; dolayısıyla müvekkilinin alacağını tahsil etmek amacıyla ne bir haciz yapılabildiği ne de bir tebligat gönderilebildiği;
• İlgili kişinin kimlik bilgilerini, alacağını hiçbir şekilde tahsil edemeyen müvekkilinin kendisine verdiği; kendisinin de bu bilgileri İcra Müdürlüğünün dosyasına sunarak İİK’nın 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası kapsamında Birinci Haciz İhbarnamesi gönderilmesini talep ettiği; 
• İcra Müdürlüğünün devletin resmi bir kurumu olduğu, alacaklının veya vekilinin, haczi üçüncü kişilere bildirmek maksadıyla herkese İİK’nın 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası kapsamında haciz ihbarnamesi gönderilmesini talep etme hakkı olduğu; 
• Avukatların, mesleğin gereği olarak, müvekkillerine ve hatta davanın muhatabı olan karşı tarafa ait bir takım kişisel verilere erişmesinin ve bu verileri yargı nezdinde kullanmasının doğal olduğu; 
• İİK’nın 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası hükmü gereği takibin kesinleşmesi üzerine ve alacaklının talebi ile icra dairesinin, borçlunun üçüncü kişideki alacağının haczine karar vererek, haciz tutanağı düzenleyeceği ve bu haczi üçüncü kişiye bir haciz ihbarnamesi göndermek suretiyle bildireceği; bu ihbarnameye birinci haciz ihbarnamesi dendiği; 
• Bu ihbarnamenin içeriğinin İİK’nin 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası ve İcra İflas Kanunu Yönetmeliğinin 42 nci maddesinde düzenlendiği: buna göre ilgili maddede "Bu ihbarnamede dosya numarası; üçüncü kişinin kimlik ve adresi ile alacaklının, borçlunun kimlikleri, varsa vekilin/vekillerin kimlik ve adresi; alacak tutarı ile faiz ve giderler haczin ..hangi miktar için yapıldığı hakkındaki bilgiler bulunur. Ayrıca, haciz ihbarnamesi, üçüncü kişinin alacak tahsil edilinceye kadar borcunu yalnız haciz ihbarnamesini gönderen icra dairesinin banka hesabına yatırması gerektiği, borçluya yapılan ödemenin geçerli olmayacağı... ihtarını içerir. Bundan başka, üçüncü kişiye, takip borçlusunun kendisinden alacağı bulunmadığı veya takip borçlusuna daha önce ödediği veya borcun emrettiği kişiye ödendiği gibi bir iddiası varsa, icra dairesine (haciz ihbarnamesine) itiraz edebileceği (cevap verebileceği); aksi durumda, borcun zimmetinde sayılacağı ve bu miktarı icra dairesine ödemek zorunda kalacağı uyarısı yapılır." hükmüne yer verildiği
• Kanunun alacaklıya veya vekiline sağlamış olduğu yasal hakkı kullanarak üçüncü kişi olan ilgili kişiye İİK’nin 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası çerçevesinde haciz ihbarnamesi gönderilmesinde hiçbir hukuka aykırılığın söz konusu olmadığı; gönderilebilmesi için üçüncü kişinin adresi ve kimlik bilgisinin olması gerektiğinin ilgili Yönetmelikte de belirtildiği  

ifade edilmiştir.

Konuya ilişkin yapılan inceleme neticesinde, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 09/09/2021 tarih ve 2021/909 sayılı Kararı ile;

• 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun (Kanun) “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesi uyarınca kişisel verinin, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi, veri sorumlusunun kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi, kişisel verilerin işlenmesinin ise kişisel verilerin tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, muhafaza edilmesi, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hale getirilmesi, sınıflandırılması ya da kullanılmasının engellenmesi gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlemi ifade ettiği, 
• İcra ve İflas Hukuku gereğince ifası talep edilen hak ve borçların ancak yetkili devlet organlarına başvuru yoluyla ve yasal düzenlemelerde gösterilen usuller çerçevesinde cebrî olarak takip edilebildiği, “haciz”in; kural olarak kesinleşmiş bir icra takibinin konusu olan belli bir para alacağının ödenmesini sağlamak için bu yolda talepte bulunan alacaklı lehine, söz konusu alacağı karşılayacak miktar ve değerdeki borçluya ait mal ve haklara icra dairesi tarafından hukuken el konulması olarak tanımlandığı, söz konusu mal ve hakların borçlunun elinde olabileceği gibi üçüncü bir kişide de bulunabildiği, 
• Borçluya ait olmakla beraber üçüncü kişilerde bulunan hak ve alacakların haczinin İcra ve İflas Kanununun 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasında "Bu ihbarnamede dosya numarası; üçüncü kişinin kimlik ve adresi ile alacaklının, borçlunun kimlikleri, varsa vekilin/vekillerin kimlik ve adresi; alacak tutarı ile faiz ve giderler haczin hangi miktar için yapıldığı hakkındaki bilgiler bulunur. Ayrıca, haciz ihbarnamesi, üçüncü kişinin alacak tahsil edilinceye kadar borcunu yalnız haciz ihbarnamesini gönderen icra dairesinin banka hesabına yatırması gerektiği, borçluya yapılan ödemenin geçerli olmayacağı ihtarını içerir. Bundan başka, üçüncü kişiye, takip borçlusunun kendisinden alacağı bulunmadığı veya takip borçlusuna daha önce ödediği veya borcun emrettiği kişiye ödendiği gibi bir iddiası varsa, icra dairesine (haciz ihbarnamesine) itiraz edebileceği (cevap verebileceği); aksi durumda, borcun zimmetinde sayılacağı ve bu miktarı icra dairesine ödemek zorunda kalacağı uyarısı yapılır."  hükmü ile düzenlendiği,
• İİK'nin 89 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrası kapsamında borçlunun üçüncü kişilerdeki alacağının tahsili amacıyla alacaklı tarafından bildirilen gerçek veya tüzel kişilere İcra Müdürlüklerince birinci haciz ihbarnamesi gönderilmesinin alacaklı ile vekili arasındaki vekalet ilişkisi gereğince veri sorumlusu avukatın, müvekkili adına ilgili kişinin kişisel verilerini icra dairesine sunmak suretiyle gerçekleştirdiği bu kapsamda söz konusu veri işleme faaliyetinin hem Kanunun 5 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan “Kanunlarda açıkça öngörülmesi” hükmüne hem de (e) bendinde yer alan “Bir hakkın tesisi, kullanılması, korunması için veri işlemenin zorunlu olması” hükmüne dayandığı

değerlendirmelerinden hareketle;

• İlgili kişinin kişisel verilerinin veri sorumlusu avukat tarafından icra dairesiyle izinsiz paylaşılması hususuna ilişkin olarak; İcra ve İflas Kanununun 89 uncu maddesi kapsamında borçlunun üçüncü kişilerdeki alacağının tahsili amacıyla alacaklı tarafından bildirilen gerçek veya tüzel kişilere İcra Müdürlüklerince birinci haciz ihbarnamesi gönderilmesi suretiyle alacaklı ve vekili arasındaki vekâlet ilişkisi gereğince alacaklı adına İcra Müdürlükleri nezdinde ilgili kişinin kişisel verilerinin işlenmesinin Kanunun 5 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) ve (e) bentlerinde yer alan ‘Kanunlarda açıkça öngörülme’ ve ‘Bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması’ şartına dayanarak gerçekleştirildiği, bu çerçevede ilgili şikayete ilişkin olarak Kanun kapsamında tesis edilebilecek bir işlem bulunmadığına,
• Öte yandan ilgili kişinin, kişisel verilerinin alacaklı tarafından hukuka aykırı ele geçirilmiş olduğu yönünde bir düşüncesi varsa bunu alacaklı bakımından Türk Ceza Kanunu hükümleri kapsamında yargıya intikal ettirebileceğinin hatırlatılmasına,
• Bunun yanı sıra veri sorumlusu avukatın kendisine yapılan başvuruya süresi içinde cevap vermediği anlaşıldığından ilgili kişilerin kişisel verilerine ilişkin Kanunun 11 inci maddesi kapsamına giren taleplerine yine Kanunun 13 üncü maddesi gereğince süresi içinde cevap verilmesi gerektiğinin veri sorumlusuna hatırlatılmasına

karar verilmiştir.