Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 09/06/2021 tarihli 2021/572 sayılı Karar Özeti

“İlgili kişinin fotoğrafının öğrencisi olduğu okul tarafından kullanılması’’ hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 09/06/2021 tarihli 2021/572 sayılı Karar Özeti

Kuruma intikal eden şikayette, ilgili kişinin öğrenci olarak öğretmenleri ile yaptığı bir görüşmede rızası olmaksızın fotoğrafının çekildiği, çekilen fotoğrafının ticari amaçla okul tarafından bastırılan broşürde kullanıldığı ve kendi internet sitesinde yayınlandığı, ilgili kişi ve velisinin kişisel verilerin işlenmesine, yayımlanmasına veya kullanılmasına zımni veya açık bir rıza vermediği, konuya ilişkin veri sorumlusuna başvuruda bulunulduğu ancak verilen cevabın yetersiz olduğu ifade edilerek, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (Kanun) uyarınca veri sorumlusu okul hakkında gerekli işlemlerin tesis edilmesi talep edilmiştir.

Konuya ilişkin başlatılan inceleme çerçevesinde veri sorumlusundan savunması istenilmiş olup verilen cevabî yazıda özetle;

• 2018-2019 döneminde öğrencileri olan ilgili kişinin fotoğrafının özel olarak çekilen bir fotoğraf olmadığı, tüm öğrencilerin katılmış olduğu ders ve etkinlikler sırasında çekilen bir fotoğraf olduğu, anılan dönemin sonunda öğrencinin okul değişikliği gerçekleştirdiği, mevcut durumda öğrencileri olmadığı,
• İlgili kişinin velisinden de izin alındığı, bahse konu fotoğrafın aktif olarak kullanımda olmadığı ve yeni bir paylaşım durumunun da olmadığı,
• İlgili kişinin avukatı tarafından gönderilen ihtarnameye istinaden velinin “Sosyal Medya Paylaşımı” konulu yazılı izninin bir örneğinin bulunduğu

ifade edilmiştir.

Konuya ilişkin yürütülen inceleme neticesinde Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 09/06/2021 tarih ve 2021/572 sayılı kararı ile;

• Kanunun “Kişisel Verilerin İşlenme Şartları” başlıklı 5 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında kişisel verilerin ilgili kişinin açık rızası olmaksızın işlenemeyeceği, (2) numaralı fıkrasında ise kanunlarda açıkça öngörülmesi, fiili imkansızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması, bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması, veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması, ilgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması, bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması ve ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması şartlarından birinin varlığı halinde, ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın kişisel verilerin işlenmesinin mümkün olduğu hükümlerinin yer aldığı,
• Kanunun 3 üncü maddesinde açık rızanın “belirli bir konuya ilişkin, bilgilendirilmeye dayanan ve özgür iradeyle açıklanan rıza” şeklinde tanımlandığı, tanımda yer aldığı üzere, açık rızanın, “Belirli bir konuya ilişkin olması”, “Rızanın bilgilendirmeye dayanması” ve “Özgür iradeyle açıklanması” şeklinde üç unsuru bulunduğu, bu kapsamda, veri işlemek üzere verilen açık rızanın geçerli olması için, açık rızanın öncelikle belirli bir konuya ilişkin ve o konu ile sınırlı olarak verilmesi gerektiği, bu doğrultuda veri sorumlusu tarafından açık rıza beyanının hangi konuya ilişkin olarak istenildiğinin açıkça ortaya konulması gerektiği, bununla birlikte, açık rıza bir irade beyanı olduğundan, kişinin özgür bir şekilde rıza gösterebilmesi için, neye rıza gösterdiğini de bilmesi gerektiği, kişinin sadece konu üzerinde değil, aynı zamanda rızasının sonuçları üzerinde de tam bir bilgi sahibi olması gerektiği, bu sebeple, bilgilendirmenin, veri işleme ile ilgili bütün konularda açık ve anlaşılır bir biçimde gerçekleştirilmesi ve mutlaka verinin işlemesinden de önce yapılması gerektiği,
• Açık rıza vermenin, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan, verilen açık rızanın geri alınabileceği, bu bağlamda kişisel verilerin geleceğini belirleme hakkı ilgili kişiye ait olduğundan, kişinin dilediği zaman veri sorumlusuna vermiş olduğu açık rızasını geri alabileceği ancak, geri alma işlemi ileriye yönelik sonuç doğuracağından, açık rızaya dayalı olarak gerçekleştirilen tüm faaliyetlerin geri alma beyanının veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren veri sorumlusu tarafından durdurulması gerektiği, başka bir diğer deyişle, geri alma beyanının veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren hüküm doğurduğu,
• 6698 sayılı Kanunun “İlgili Kişinin Hakları” başlıklı 11 inci maddesinde herkesin, veri sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili; kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme, kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme, kişisel verilerinin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme, yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerinin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme, kişisel verilerinin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini isteme, 7 nci maddede öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerinin silinmesini veya yok edilmesini isteme, kişisel verilerinin düzeltilmesi veya silinmesi/yok edilmesi ile ilgili yapılan işlemlerin kişisel verilerinin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme, işlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme ve kişisel verilerinin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması halinde zararın giderilmesini talep etme haklarına sahip olduğunun düzenlendiği,
• Veri sorumlusunun internet sitesinde yapılan incelemede şikayete konu fotoğrafların yer aldığı iddia edilen okul broşürünün halihazırda internet sitesinde erişime açık şekilde “pdf” formatında yer aldığı, şikayet konusu fotoğrafların da anılan broşürün 6 ncı ve 9 uncu sayfalarında yer aldığının görüldüğü,
• Şikayetçi veli tarafından, ilgili kişinin fotoğraflarının veri sorumlusu tarafından açık rızası olmaksızın hukuka aykırı olarak işlendiği iddiası ile ilgili olarak veri sorumlusunun Kurumu muhatap cevap yazıları ve ekleri incelendiğinde; veri sorumlusu tarafından öğrencilerin kişisel verisi olan fotoğraflarının paylaşılmak suretiyle işlenmesine ilişkin “sosyal medya paylaşımı” konulu bir bilgilendirme metninin düzenlendiği, anılan metinde “Okulumuzda yapılacak etkinliklerde öğrencilerimizin fotoğraf ve videoları çekilmektedir. Öğrencilerimizin fotoğraf ve videolarının resmi web sitesinde sosyal medya hesaplarında, okul dergimiz ve okul panolarımızda paylaşılması ile ilgili aşağıdaki izin yazısını doldurarak sınıf/mentor öğretmeninize göndermenizi rica ederim” şeklinde bilgilendirmeye yer verildiği; söz konusu paylaşıma izin verilmesine ilişkin olarak öğrenci velilerinden izin alınmasına yönelik bu metnin alt kısmında ayrı bir bölümün düzenlendiği, bu bölümde ise söz konusu sosyal medya paylaşım yazısının okunduğu ve okul bünyesinde yapılacak etkinliklerde çekilen fotoğraf ve videoların kullanılmasına izin verildiği ya da verilmediğine ilişkin iki seçeneğin sunulduğu; somut olayda ise şikayetçi veli tarafından ilgili kişinin fotoğraflarının belirtilen amaçlar kapsamında kullanılmak suretiyle işlenmesine izin verildiğine ilişkin seçeneğin seçildiği ve belgenin ıslak imza ile imzalanarak açık rıza verildiğinin görüldüğü,
• Şikayet dilekçesi ve eklerinden ilgili kişi vekilinin veri sorumlusundan, şikayete konu kişisel verilerinin silinmesini talep ettiği ancak veri sorumlusu tarafından Bahse konu fotoğrafın aktif olarak kullanımda olmadığı ve yeni bir paylaşım durumunun da söz konusu olmadığı hususlarına yer verilmiş olmasına rağmen şikayete konu fotoğrafların muhafaza edilme süresi ile silinmesi veya yok edilmesine ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği, bu kapsamda ilgili kişinin okul ile öğrencilik ilişkisinin 2018-2019 yıllarında mevcut olduğu ve güncel durumda ise okul ile arasında öğrencilik ilişkisinin kalmadığı anlaşıldığından Kanunun 15 inci maddesinin (5) numaralı fıkrası uyarınca, şikayet konusu fotoğraftaki ilgili kişinin görüntüsünün ayrılabilir olup olmadığının veri sorumlusunca ele alınması gerektiği

değerlendirmelerinden hareketle;

• Şikayet konusu fotoğrafların paylaşılmasına yönelik veri işleme faaliyetinin Kanunun 5 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan ilgili kişinin/velisinin açık rızası hukuki dayanağı çerçevesinde gerçekleştirildiği kanaatine varılmış olup ilgili kişinin fotoğraflarının haksız ve hukuka aykırı olarak ticari amaçla bastırılıp dağıtıldığı ve internet sitesinde paylaşıldığı iddiası hakkında Kanun kapsamında yapılacak bir işlem bulunmadığına,
• Veri sorumlusu tarafından ilgili kişinin talepleri hakkında yeterli açıklamaya yer verilmediği dikkate alındığında veri sorumlusu okulun 6698 sayılı Kanun ve “Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ”in ilgili hükümlerine uyum konusunda gerekli dikkat ve özeni göstermesi gerektiği konusunda talimatlandırılmasına,
• İlgili kişinin okul ile öğrencilik ilişkisinin 2018-2019 yıllarında mevcut olduğu ve güncel durumda ise okul ile arasında öğrencilik ilişkisinin kalmadığı anlaşıldığından Kanunun 15 inci maddesinin (5) numaralı fıkrası uyarınca, şikayet konusu fotoğraftaki ilgili kişinin görüntüsünün ayrılabilir olup olmadığının veri sorumlusunca değerlendirilerek buzlanması ya da imha edilmesi ve sonucundan Kurula bilgi verilmesi yönünde veri sorumlusunun talimatlandırılmasına,
• Veri sorumlusuna tebliğ edilmesinden sonra geçerli olmak üzere, veri sorumlusu tarafından okul bünyesinde çekilen fotoğraf ve videoların çeşitli mecralarda paylaşılmasına ilişkin daha önce hazırlanmış olan aydınlatma ve açık rıza metinlerinin Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan unsurlar ve Aydınlatma Tebliğinde yer verilen hükümler dikkate alınmak ve bu yönde alınacak açık rızanın okulu tanıtıcı basılı yayınlarda/broşürlerde, web sitesinde veya sosyal medya hesaplarında paylaşılmasına yönelik her bir işleme faaliyeti özelinde ilgili kişilere ayrı ayrı seçenek sunulmak suretiyle revize edilmesi gerektiği yönünde veri sorumlusunun bilgilendirilmesine

karar verilmiştir.